اینکه کودکان نیز مانند بزرگسالان فراز و نشیبهای عاطفی را تجربه میکنند کاملاً طبیعی است. اگر احساس ناراحتی در برخی از کودکان طولانی شود نشانه افسردگی می‌باشد. اگر سلامت روان کودک در فعالیتهای اجتماعی، علایق، کارهای مدرسه یا زندگی خانوادگی، تداخل پیدا میکند زمان آن رسیده است که از یک پزشک برای درمان کودک افسرده کمک بخواهید.
مقاله ۸ اشتباه بزرگ پدر و مادرها در تربیت کودک که منجر به تخریب اعتماد به نفس آنها می‌شود را بخوانید.
تعریف افسردگی
افسردگی نوعی اختلال خلقی است که میتواند باعث احساس غم، تندخویی یا ناامیدی در افراد شود. این موضوع میتواند بر خواب، اشتها یا روابط افراد با دیگران نیز تأثیر بگذارد. افسردگی همچنین میتواند باعث کاهش علاقه افراد به سرگرمیها یا فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت میبردند شود. حتی در موارد شدید، افسردگی میتواند منجر به افکار خودکشی شود.
اگر این علائم، دو هفته یا بیشتر طول بکشد معمولاً افسردگی تشخیص داده می‌شود که البته فقط باید توسط پزشک ارزیابی، تشخیص و درمان شود. اگرچه افسردگی یک وضعیت جدی برای افراد محسوب می‌شود؛ اما معمولاً قابل درمان است. گاهی اوقات افسردگی یا اضطراب در کودک افسرده با بروز و افزایش دردها مرتبط است.
تأثیر افسردگی بر کودکان
افسردگی میتواند تمام افراد در هر سنی از جمله کودکان را تحت تأثیر قرار دهد. اگر چه کودکان به طور طبیعی با رشد و تکامل دچار تغییرات خلقی میشوند؛ اما تغییرات افسردگی متفاوت است. این اختلال میتواند بر نحوه تعامل کودکان با دوستان و خانواده تأثیر بگذارد.
ممکن است مانع لذت بردن از مدرسه رفتن، ورزش کردن، سرگرمی یا سایر فعالیتهای عادی آنها شود. کودک افسرده اغلب افسردگی را با اضطراب تجربه میکند. اضطراب یک بیماری است که باعث احساس ترس، وحشت یا نگرانی از موقعیتهای روزمره در افراد می‌شود.
میزان افسردگی و اضطراب در کودکان
افسردگی و اضطراب، شایع ترین اختلالات بهداشت روان در کودکان هستند. حدود 7٪ کودکان 3 تا 17 ساله، اضطراب را تجربه و حدود 3٪ با افسردگی مقابله میکنند. افسردگی و اضطراب در کودکان بزرگتر و نوجوانان بین سنین 12 تا 17 سال بیشتر است.
مقاله راهنمای جامع مدیریت اضطراب کودک برای والدین و مربیان را بخوانید.
عوامل ایجاد افسردگی و اضطراب در کودکان
اضطراب در کودک افسرده میتواند دلایل زیادی داشته باشد، از جمله:
- مصرف الکل یا مواد مخدر
- محیط، از جمله مشکلات خانوادگی
- سابقه خانوادگی، سایر افراد در خانواده دچار افسردگی هستند
- بیماری جسمی
- وقایع استرس زا در زندگی
علائم افسردگی در کودکان
والدین باید به دنبال علائم زیر در کودک افسرده باشند:
- مشکلات رفتاری در مدرسه
- تغییر در عادات غذا خوردن یا خوابیدن
- احساس غم یا ناامیدی
- عدم علاقه به فعالیتهای سرگرم کننده
- سطح انرژی پایین یا خستگی عمومی
- تغییر حالت مانند تندخویی
علائم اضطراب در کودکان
علائم اضطراب در کودک افسرده شامل موارد زیر است:
- اضطراب از آینده
- ترس دوری از والدین
- علائم جسمی ترسیدن مانند تعریق یا سرگیجه
- امتناع از رفتن به مدرسه یا شرکت در فعالیتهای اجتماعی
- نگرانی از مرگ والدین یا کسی که دوستش دارند
مقاله راهنمای جامع ترس های معمول کودکان در رده های سنی مختلف را بخوانید.
نگرانی از خودکشی در کودکان
بررسیهای صورت گرفته، خطر خودکشی در کودک افسرده را نشان داده است. به عنوان مثال، در سال 2019 تقریباً 9 درصد دانش آموزان دبیرستان در طول یک سال، حداقل یک بار اقدام به خودکشی کردهاند. متأسفانه تفکر در مورد خودکشی نسبت به سالهای گذشته افزایش یافته است.
اگرچه شایع نیست؛ اما کودکان خردسال نیز اقدام به خودکشی میکنند. رفتار کودک را از نزدیک در خصوص علائم هشدار دهنده خودکشی زیر نظر بگیرید:
- تمرکز بر مرگ و مردن
- بخشش اموال
- انجام کارهایی با ریسک بالا
- رفتار خود تخریبی یا آسیب به خود
- انزوای اجتماعی
- صحبت از خودکشی یا ناامیدی
تشخیص افسردگی و اضطراب در دوران کودکی
اگر فکر میکنید کودک شما علائمی از افسردگی یا اضطراب دارد با یک متخصص اطفال مشورت کنید. ممکن است پزشک اطفال برای ارزیابی دقیق تر کودک شما را به یک متخصص اعصاب و روان معرفی کند. پزشک با از بین بردن شرایطی که ممکن است باعث مشکلات روحی در کودک شود کار خود را آغاز میکند. بیماریهایی که ممکن است همراه با علائم افسردگی باشند عبارت‌اند از:
- کم خونی
- ضربه مغزی
- دیابت
- صرع
- کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید
- مونونوکلئوز
- کمبود ویتامین D
هیچ آزمایشی برای تشخیص افسردگی در کودک افسرده وجود ندارد و ارزیابی سلامت روان شامل مصاحبه با والدین و کودک است. همچنین اطلاعات معلمان، دوستان و همکلاسیهای کودک میتواند علت تغییرات روحی و رفتاری کودک را تا حدی روشن کند.
مقاله ۱۰ روش کاربردی برای درمان خجالتی بودن کودک را بخوانید.
درمان افسردگی و اضطراب در کودکان
نوع درمان برای کودک افسرده مانند درمان افسردگی در بزرگسالان است. پزشک برای درمان افسردگی و اضطراب، موارد زیر را پیشنهاد میکند:
- روان درمانی و مشاوره
- دارو
- ترکیبی از مشاوره و دارو
جلوگیری از افسردگی یا اضطراب در کودکان
افسردگی میتواند ناشی از شرایط خاصی در زندگی باشد یا ممکن است علت بیولوژیکی داشته باشد. به عنوان والدین، همیشه نمیتوانید عوامل استرس زا را در زندگی فرزند خود کنترل کنید؛ اما میتوانید با انجام برخی از موارد به بهبود سلامت روان کودک خود کمک کنید:
- ورزش روزانه
- ایجاد محیطی امن و حمایتی در خانه و مدرسه
- خواب کافی
- وعده های غذایی متعادل
برطرف شدن افسردگی یا اضطراب در کودکان
کودکان با یکدیگر متفاوت هستند. برخی از کودکان ممکن است افسردگی یا اضطراب را به راحتی پشت سر بگذارند؛ اما برخی دیگر ممکن است در این شرایط تا آخر عمر باقی بمانند؛ اما شما میتوانید با تشخیص صحیح و درمان صحیح به کودک خود کمک کنید.
تماس با پزشک در مواقع خاص
در صورت مشاهده علائم افسردگی، اضطراب و خودکشی در کودک باید بلافاصله با پزشک تماس گرفته و کمک بخواهید.
مقاله هر آنچه که باید در مورد اختلال طیف اوتیسم و علائم آن در کودکان بدانید را بخوانید.