اگرچه درد، نشانه معمول دوران قاعدگی بانوان به شمار میآید اما درد مداوم در قسمت لگن چندان معمول به نظر نمیرسد. چنین دردی ممکن است هر چند ماه رخ داده و سپس برطرف شود یا اینکه گاه گاهی در طول ماه احساس شود و هیچ ارتباطی با قاعدگی ندارد. در عصری که برای هر دردی به سراغ جستجوی گوگل میرویم، درد لگن میتواند راهی برای تشخیص سرطان باشد. در واقع، بسیاری از زنان جوانی که دچار دردهای زیر شکمی هستند ممکن است درگیر کیست خوش خیم تخمدان باشند.
در واقع، احتمال سرطان تخمدان در سالهای باروری زنان نادر است (بیشتر خانمها در فاصله سنی 55 تا 64 سال به سرطان تخمدان مبتلا شدهاند). به هر حال، کیست تخمدان بسیار شایع است و علائمی شبیه علائم سرطان تخمدان به همراه دارد، مانند: درد لگن، نفخ، کمردرد و حالت تهوع یا استفراغ.
مقاله ۸ دلیل ممکن برای به تاخیر افتادن عادت ماهیانه را بخوانید.
تفاوت کیست و سرطان تخمدان
درک تفاوت علائم کیست تخمدان و نشانههای سرطان این عضو، بسیار حائز اهمیت است. اکثر زنان مبتلا به این نوع کیست، در واقع کیست عملکردی دارند که به چرخه قاعدگی آنها مرتبط است و در طی روزهای تخمک گذاری یا پس از آن، ایجاد می شود و زمانی است که تخمک برای باروری آزاد میشود.
کیستهای فولیکولی: نوعی از کیستها هستند که پیش از آزاد شدن تخمکها، شکل میگیرند و به طور معمول بعد از یک تا سه ماه از بین میروند.
کیستهای زرد تخمدان: که بعد از آزاد شدن تخمکها شکل میگیرند و به طور معمول طی چند هفته برطرف میشوند.
انواع دیگر کیستها عبارتند از:
اندومتریوز: زنانی که دیواره مخاطی رحم آنها ضخیم (اندومتریوز) است معمولاً مستعد انواع کیستها هستند. در اندومتریوز، بافتی همانند پوشش رحم در خارج از آن رشد میکند. کیستها ممکن است در هنگام اتصال بافت به تخمدان ایجاد شوند.
تومور کیستی خوش خیم: که درون آن با مایعات پر شده و در اثر بزرگ شدن، موجب ایجاد درد میشود.
کیستهای درموئیدی: که درون آنها با مواد به ظاهر عجیب مانند مو، دندان و سایر بافتها پر میشود و در اثر بزرگ شدن، دردناک خواهند شد.
تخمدان پلی کیستیک: بسیاری از کیستها زمانی شکل میگیرند که فولیکولها تخمکهای خود را به صورت دورهای آزاد نکنند.
نخستین گام در تشخیص کیست تخمدان یا سرطان آن، معاینه لگن است. پزشک ممکن است در حین معاینه، کیست را احساس کند و با اندازه گیری کیست، شکل، محل و ترکیب آن از طریق سونوگرافی، در مورد روش درمان یا احتمالاٌ جراحی، تصمیم گیری خواهد کرد.
مقاله راهنمای استفاده، نگهداری و تمیز کردن کاپ قاعدگی را بخوانید.
علائم سرطان تخمدان به رغم مبهم بودن، ممکن است از علائم کیست تخمدان گستردگی بیشتری داشته باشد. علائم مشترک کیست تخمدان و سرطان آن عبارتند از:
- مشکل در خوردن غذا یا احساس سیری سریع
- احساس سنگینی در زیر شکم یا لگن
- یبوست و افزایش گاز معده
- بی اشتهایی
- تکرر ادرار
هریک از علائم مرتبط با سرطان تخمدان را نباید نادیده گرفت و در سنین جوانی نسبت به این موارد باید آگاهی حاصل شود. چنانچه هریک از علائم فوق را تجربه کردهاید یعنی علائمی مانند نفخ یا تورم شکم، مشکل در غذا خوردن یا احساس سیری سریع و نیز درد یا سنگینی لگن را باید مورد توجه قرار دهید. چنانچه بیش از چند هفته با آن درگیر هستید حتماً به متخصص زنان مراجعه کنید.
دلایل ترکیدن کیست تخمدان
دکتر کارا کینگ مدیر بخش جراحیهای خوش خیم، معتقد است که ما نمیدانیم چه عواملی موجب ترکیدن کیست میشود؛ ولی اندازه میتواند عامل مهمی باشد. هرچه کیست بزرگتر باشد مانند بادکنی که بیش از حد پر شده، آمادگی ترکیدن بیشتری دارد. با این حال، کیستهای بزرگی هم وجود دارند که به دلیل رشد بسیار کند، پاره نمیشوند و نیز کیستهای کوچکی هستند که به سرعت رشد میکنند.
رابطه جنسی و ورزشهای شدید، از عوامل پارگی کیستها محسوب میشوند. دکتر کینگ، معتقد است که برخی کیستها موجب درد زیر شکم میشوند؛ اما علامت هشداردهنده خاصی مبنی بر اینکه کیست در حال پاره شدن است وجود ندارد.
علاوه بر دردهای شدید، مراقب عفونت و خونریزی هم باشید
بسیاری از خانمها بر این عقیده هستند که پارگی کیست میتواند بسیار آزاردهنده باشد و برخی دیگر میگویند که حسی مانند درد آپاندیس داشتهاند. به ویژه اگر کیست در سمت راست و پایین آپاندیس باشد.
با وجود این، درد ممکن است دو طرف شکم و همراه با علائم زیر باشد:
- حالت تهوع یا استفراغ: بسته به نوع کیست، محتوایی که به درون شکم نشت میکند میتواند واقعاً شما را بیمار کند.
- تب: تب نشانهای برای ابتلا به عفونت کیست خواهد بود.
- سرگیجه: احتمالاً نشان دهنده خونریزی زیاد شکمی خواهد بود.
از دیگر علائم خونریزی میتوان به تغییرات بینایی و ضربانهای تند قلب اشاره کرد. البته تمام پارگی کیستها موجب خونریزی بیش از حد نمیشود، اما در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون یا اختلال در خونریزی، این خطر بیشتر خواهد بود.
در صورت مشاهده هرکدام از این علائم باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. خونریزی بیش از حد یا عفونت، وضعیت اضطراری محسوب میشود که ممکن است به جراحی یا مصرف آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد. به طور معمول، جراحی مورد نیاز تا حد کمی تهاجمی محسوب میشود. جراح با استفاده از لاپاراسکوپ کیست، خون و مواد ایجاد کننده عفونت را خارج میکند.
مقاله هرآنچه که باید درمورد سقط جنین بدانید را بخوانید.