در این زمان تقریباً تمام بارداری شما سپری شده و فقط زمان اندکی باقی مانده است. در طول این سی و نه هفته، سختی‌های زیادی کشیده اید؛ حتی در این هفته نمی‌توانید درست راه بروید؛ اما دیگر آخر کار است و شمارش معکوس روزهای بارداری شروع شده است. در این مقاله با آنچه در این هفته سی و نهم بارداری ممکن است رخ بدهد و راه حل‌های آن آشنا خواهیم شد.
مقاله تقویم هفته به هفته بارداری را بخوانید.
تغییرات بدن در هفته سی و نهم بارداری
در این هفته احساس‌هایی عجیب، استرس زا وخسته کننده ای دارید. شاید در طول این هفته، چندین بار در دستشویی احساس کنید که کیسه آبتان پاره شده و حتی ممکن است برای زودتر تمام شدن شرایط فعلی و ملاقات سریع‌تر نوزادتان، احساس خود را تأیید کنید.
شکم شما در هفته سی و نهم بارداری به اندازه یک توپ ساحلی بزرگ شده است که باعث شده به سختی بتوانید راه بروید، هنگام بلند شدن یا نشستن نیاز به کمک داشته باشید و یا هنگام خواب به سختی جا به جا شوید و ترجیج بدهید یک طرفه بخوابید؛ اما به زودی همه این سختی‌ها تمام خواهند شد.
زمان بسیار خوبی است که طرز فکر خود را درست کنید. با خود تکرار کنید: «من می‌توانم، من مطمئنم که می‌توانم». این کار خیلی به شما کمک می‌کند؛ اما اگر باز احساس می‌کنید که به استراحت نیاز دارید، کمی بخوابید. در این زمان خیلی به خواب احتیاج دارید.
علائم و نکات هفته سی و نهم بارداری
در اینجا به برخی از رایج‌ترین علائم طبیعی (غیر زایمان) اشاره شده است:
- سوزش معده و حالت تهوع
- انقباضات مکرر
- کمر درد
- درد عانه (استخوان لگن)
- بی‌خوابی
- اضطراب
- خستگی
- از دست دادن اشتها
این نشانه ها، علائم قبل از زایمان هستند که می‌توانند به این معنی باشند که زایمان شما نزدیک است و نوزاد شما در آینده نزدیک به دنیا می‌آید.
تغییرات دهانه رحم
در همین زمان که بدن شما در حال آماده شدن برای زایمان است، گردنه رحم نیز شروع به نرم شدن و بلوغ می‌کند که به این اتفاق اﻓﺎﺳﻤﺎن نیز می‌گویند. همچنین دهانه رحم هم در هفته سی و نهم بارداری ممکن است شروع به باز شدن کند که فشار سر کودک نیز به این روند کمک می‌کند. در صورت پیشرفت باز شدن دهانه رحم، پزشکی که شما را بررسی می‌کند شما را آگاه خواهد کرد.
اسهال
عضلات شما در زمان زایمان دچار کشش زیادی خواهند شد، پس باید خود را آماده کنند. در این هفته، عضلات در حالت شل شدگی قرار دارند و در این زمان، بدن شروع به ارسال سیگنال می‌کند که این سیگنال‌ها بر روی عضلات گوارشی تأثیر می‌گذارند. به عبارت دیگر، این تغییرات سبب می‌شود هر چه می‌خورید خیلی سریع‌تر از حد طبیعی در روده حرکت کند و باعث اسهال شود.
دفع مخاط رحم (پلاگ مخاطی)
در تمام طول بارداری، توده مخاطی از دهانه رحم در برابر ورود میکروب و باکتری محافظت می‌کند که در زمان آماده شدن بدن برای زایمان، دهانه رحم این مخاط را به طور طبیعی به همراه مقداری خون واژن از بدن خارج می‌کند.
ممکن است خیلی راحت در دستشویی بیفتد یا طی چند روز به شکل ترشح دفع شود، حتی ممکن است اصلاً متوجه نشوید؛ اما در هر صورت، انبوهی از مخاط غلیظ خونی مشاهده خواهید کرد که این موضوع با عنوان «نمایش خونین» نیز شناخته شده است.
پاره شدن کیسه آب
زمانی که کیسه آب پاره شود مقدار زیادی آب از رحم خارج می‌شود، درست مانند پاره شدن بادکنکی که از آب پر شده باشد. تشخیص آن کمی گیج کننده است؛ اما اگر مایع، شفاف بود و مقدار آن خیلی زیاد بود و لباس زیر شما را حتی زمانی که دراز کشیده اید خیس کرد، به احتمال زیاد این ترشح و ادرار نیست؛ بلکه مایع آمنیوتیک است. پس سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.
مقاله آیا درد لگن و کیست تخمدان می‌تواند نشانه سرطان باشد را بخوانید.
نکاتی برای مقابله با انتظار در هفته سی و نهم بارداری
در این هفته علاوه بر سلامتی عاطفی شما، کنار آمدن با استرس‌های جسمی نیز بسیار مهم است؛ اما برای کنار آمدن با استرس‌های روحی و جسمی چکار کنیم؟
چرت زدن
به خاطر درد‌‌های گاه و بی‌گاه ممکن است امکان خوابیدن طولانی مدت را نداشته باشید؛ اما می‌توانید با چرت زدن‌های کوتاه در طول روز، این کمبود خواب را تا حدودی جبران کنید. برای حمایت پاها، کمر و شکم خود، هر چیزی که لازم دارید استفاده کنید. یک بالش مناسب برای خود انتخاب کنید و برای راحت تر نفس کشیدن، بهتر است به صورت مایل بخوابید.
وعده های غذایی کوچک میل کنید
ممکن است در این زمان، معده شما قابلیت هضم غذاهای سنگین را نداشته باشد. از این رو بهتر است وعده های غذایی کوچک و مقوی در طول روز بخورید. همچنین بهتر به دلیل سوزش معده، از خوردن غذاهای پر ادویه خودداری کنید و با این کار از تهوع سه ماه سوم بارداری جلوگیری کنید.
بدن خود را هیدراته نگه دارید
با آب رسانی کافی به بدن، خود را هیدراته کنید؛ زیرا کم آبی در این زمان ممکن است موجب کم شدن انرژی و بهم ریختن تعادل روده شود.
به آرامی تغییر وضعیت دهید
در هفته سی و نهم بارداری ممکن مثل یک پیرمرد ۹۰ ساله به آرامی حالت خود را تغییر دهید. بهتر است هیچ کاری را ناگهانی انجام ندهید، موقع بلند شدن از تخت، ابتدا بچرخید و بعد بنشینید و سپس بلند شوید یا می‌توانید در مواقع بلند شدن، از شریک زندگیتان کمک بگیرید.
برای کاهش استرس کارهایی که دوست دارید، انجام دهید
رایحه درمانی، یوگای قبل از تولد، خوردن شکلات و هر چیز دیگری که دوست دارید، انجام دهید. اکنون وقت استراحت شما است و اجازه هر کاری را دارید.
مقاله راهنمای جامع ورزش در دوران بارداری را بخوانید.
علائم زایمان در هفته سی و نهم بارداری
همانطور که قبلاً اشاره کردیم، علائم اصلی زایمان عبارتند از:
- اسهال
- از بین رفتن پلاگ مخاطی
- پاره شدن کیسه آب
- ترشحات دهانه رحم
موارد فوق، علائم مهمی هستند؛ اما ممکن است همه این علائم را به غیر از پارگی کیسه آب تجربه کنید ولی هنوز تا روزها و یا هفته های آینده، زایمان نکنید.
پس چگونه مطمئن شویم که زمان زایمان فرا رسیده است؟ انقباضات می‌توانند یکی از مهم‌ترین علائمی باشند که نشان دهنده زایمان است؛ اما فقط در صورتی منجر به زایمان خواهند شد که از نوع انقباضات نامنظم براکستون هیکس نبوده و واقعی باشند.
انقباضات نامنظم، انقباض اصلی زایمان نیستند
اگر بتوانید در یک بازه زمانی، انقباضات خود را محاسبه کنید و دریابید که مثلا آنها به طور عمده، ۷ دقیقه با هم فاصله دارند، می‌توان گفت این انقباضات اصلی هستند.
انقباضاتی که اصلی هستند ثابت نمی‌مانند و تشدید می‌شوند
انقباضات فرعی براکستون هیکس، شما را اذیت می‌کند؛ اما اگر در هنگام انقباض نمی‌توانید بخندید یا راه بروید یا صحبت کنید، می‌توانید مطمئن باشید که انقباضات اصلی هستند. اگر فاصله بین انقباضات شما کم و کمتر شد یعنی این انقباض زایمان است.
انقباضات فرعی با استراحت کاهش می‌یابند، اما انقباض زایمان متوقف نمی‌شوند
یک راه ساده برای تشخیص انقباضات فرعی از اصلی ،خوردن یک لیوان آب است. اگر بعد از خوردن آب و دراز کشیدن، درد شما کمتر نشد یعنی این انقباضات، انقباض اصلی هستند.
پس اگر متوجه شدید انقباضات شما در یک بازه زمانی مشخص انجام می‌شود و درد آن در حال افزایش است و با تغییر وضعیت و آب خوردن، تغییر نمی‌کند موقع زایمان شما است و بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر در هفته سی و نهم بارداری هنوز علائم زایمان ندارید نگران نباشید
می‌دانیم که ممکن است برای شما خوشایند نباشد؛ اما تا زمانی که علائم اصلی را نداشته باشید موقع زایمان شما نیست و پزشک شما هفته ۴۰ و ۴۱ را برای زایمان شما در نظر می‌گیرد. در برخی موارد نیز ممکن است نوزاد برای به دنیا آمدن هیچ هشداری ندهد. مثلاً صبح با هیچ علائمی از خواب بیدار شوید و در عین ناباوری، بعدازظهر زایمان کنید.
وضعیت کودک در هفته سی و نهم بارداری
کودک شما تقریباً کامل است و مانند یک نوزاد تازه متولد شده، دارای انگشتان نازک و ظریف است. می‌تواند خیلی از چیزها را ببیند و یا بشوند. بعضی از آنها سر پر مویی دارند و بعضی دیگر موی کمتری دارند. در این زمان، اندام اصلی ریه ها و مغز آنها هنوز در حال رشد است. این رشد تا بعد از تولد نیز ادامه می‌یابد.
در واقع در حال حاضر در حد انجام اموری که کودک در شکم مادر به آن نیاز دارد توانایی دارند. در حالت عادی، نوزاد در هفته سی و نهم بارداری در موقعیت سر در لگن قرار دارد؛ اما مواردی نیز وجود دارند که سر نوزاد بالا قرا گرفته و این وضعیت نوزاد، زایمان را سخت‌تر می‌کند.
وزن و قد نوزادان در این زمان متفاوت است؛ اما در کل، وزنی برابر ۳ تا ۴ کیلو و قدی برابر با ۳۰ تا ۵۰ سانت دارند. نوزاد هر چه بیشتر در شکم مادر بماند، رشد بیشتری دارد؛ اما اگر حالا نوزاد به دنیا بیاید نیز سالم و کامل است.
مقاله راهنمای کاربردی در مورد لباس نوزادان را بخوانید.
چک لیست هفته سی و نهم بارداری
- مرتباً تعداد ضربات نوزاد خود را زیر نظر داشته باشید و یادداشت کنید، حتی اگر نوزاد شما بزرگ هم شده باشد باید دست از جنب و جوش برندارد. پس ضربات را به طور دقیق شمارش کنید و اگر متوجه کمتر شدن تعداد حرکت نوزاد شدید با پزشک خود تماس بگیرید.
- همچنان مصرف ویتامین‌های بارداری را ادامه دهید. حتی برخی از پزشکان، مصرف ویتامین‌ها را تا بعد از زایمان نیز توصیه می‌کنند. پس به صرف اینکه به مرحله اصلی بارداری رسیده اید، مصرف ویتامین‌ها را قطع نکنید.
- بدن خود را حرکت دهید، شاید نتوانید حرکات خیلی پیچیده انجام دهید؛ اما سعی کنید نرمش‌های کوتاه و ساده را به آرامی انجام دهید و به پیاده روی بروید.
- با انجام تمرینات تعیین موقعیت جنین، به آمادگی بدن خصوصاً لگن، در راحت شدن زایمان کمک کنید.
حرف آخر
در هفته سی و نهم بارداری باید به نوعی آماده هر کاری باشید. ممکن است دو هفته یا دو ساعت دیگر تا پایان بارداری زمان داشته باشید، پس بهتر است ذهن و بدن خود را کاملاً آماده کنید. در این زمان خیلی بیشتر مراقب خود باشید و تا جایی که ممکن است استراحت کنید و با فکرهای مثبت به خود یادآوری کنید که این کار را می‌توانید به راحتی انجام دهید.